YKS maratonu hafta sonu yapılacak sınavlarla sona erecek. Adaylar tüm yıl boyunca hazırlandıkları sınava istedikleri üniversitelere yerleşebilmek için ter dökecek. Uzmanlar, sınav öncesi kaygısını yönetebilmelerini sağlamak amacıyla sık sık uyarılarda bulunuyor.
YKS sınavına girecek öğrencilere sınav öncesi ve sınav sırasında heyecanlarını ve kaygılarını azaltacak önerilerde bulunan Rehberlik Sibel Durak, ebeveynlerin sınav öncesinde çocuklarını eleştirmemelerini tavsiye etti. Durak, “Sınav günü çocuğunuzu uğurlarken ‘Elinden gelenin en iyisini yapacağını biliyorum’ gibi cümlelerle ona güvendiğinizi belli edin” diyor.
1.YKS NE ZAMAN?
Yüksek öğretim Kurumları Sınavı (YKS) için çok az bir süre kaldı. 18 Haziran Cumartesi yapılacak Temel Yeterlilik Testi ’nin ardından 19 Haziran Pazar günü ise Alan Yeterlilik Testleri gerçekleştirilecek. Bahçeşehir Koleji Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümü Koordinatörü Sibel Durak, YKS öncesi öğrenciler ve velilerle önemli ipuçları paylaşıyor.
“Sınavdan birkaç gün önce öğrenmeyle ilgili hazırlıklarınızı bitirmeye çalışın” diyen Durak, öğrencinin ders çalışarak kendini daha iyi hissedecekse son güne kadar çalışmayı sürdürebileceğinin altını çiziyor. Durak, bu çalışma sırasında yeni bir konu öğrenmeye çalışmak yerine son birkaç günü tekrar ve test çözmeye ayırmanın yararlı olabileceğini de hatırlatıyor.
2.SINAV ÖNCESİNDEKİ GÜNÜ NORMAL BİR GÜN GİBİ GEÇİRİN
Sınav öncesindeki günü mümkün olduğunca sıradan geçirmeyi öneren Durak, “Normalde yaptığınız faaliyetler dışında bir şey yapmayın. Açık havada yürüyüş rahatlamanıza faydalı olabilir. Midenizi rahatsız edebilecek farklı yemekler ertesi gün sınav performansını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle dışarıda yememeye özen gösterin. Konuşma ve davranışları ile sınava yönelik kaygılanmanıza neden olan insanlarla mümkünse görüşmeyin. Görüşmek zorundaysanız da onlarla sınavla ilgili konuşmayın. Bazı öğrenciler sınavın öncesindeki gece ya uyuyamazsam diye endişelenebiliyor. Böyle bir endişeniz varsa sınavdan bir gün önceki sabah erken kalkarak sınav öncesindeki gece uykunuzun gelmesini sağlayabilirsiniz. Ilık bir duş almak da uykuya geçişi kolaylaştırır. Sınav sabahı da dengeli bir kahvaltı yapmanızı öneriyorum. Sınav öncesi çok fazla çay, kahve gibi uyarıcı maddelerden ve sakinleştirici ya da uyarıcı niteliği taşıyan ilaçlar kullanmaktan kaçının” diyor.
3.BAZEN KOLAY BİR SORUDAN DEVAM ETMEK BİLE HEYECANINIZI AZALTABİLİR
Sınav öncesinde ve sınav sırasında biraz heyecanın normal ve hatta faydalı olduğunu söyleyen Bahçeşehir Koleji PDR Koordinatörü Sibel Durak, “Bu durum başarmayı istediğini ve sınavı önemsediğini gösterir” diyor. Durak, öğrencilere heyecanını kontrol edebilmeleri ve sınav esnasında dikkatlerini toplayabilmeleri için şunları öneriyor:
Kendini mutlu ve huzurlu hissettiren olumlu bir kişi düşün. Bu tanıdığın bir kişi olabileceği gibi seni etkileyen ve model aldığın bir lider, düşünür ya da sanatçı da olabilir. Bu kişinin seni desteklediğini, sana heyecanını azaltacak tavsiyelerde bulunduğunu hayal et. Bu kişinin sana söylediği olumlu cümleyi birkaç kez içinden tekrarla.
Nefes egzersizi heyecanını yönetmene yardımcı olur. Burnundan derin bir nefes al. Aldığın nefesi 1-2 saniye tut ve aldığın sürenin yaklaşık 2 katı kadar sürede yavaşça ağzından geri ver.
Bedeninde hissettiğin heyecan yerine çevrendekilere odaklan. Kısa süreli bu bilinçli odak sapması kendini toparlamana yardımcı olur. “Kalemi nasıl tutuyorum? Kaçıncı sorudayım?” gibi sorulardan yararlanabilirsin.
Bazen sadece daha kolay bir sorudan devam etmek heyecan ya da endişelerinin azalması için yeterli olabilir.
Sınav sırasında zihninizin yorulduğunu hissediyorsanız ya da aynı soruyu tekrar tekrar okumaya başladıysan tekrar odaklanmak için birkaç saniye sınav salonundaki uzak bir noktaya bak; burnundan derin bir nefes alıp ağzından bu nefesi yavaşça ver. Yapabileceğini düşündüğün bir sorudan devam et. Ya da 5-10 saniye gözlerini kapa ve alnına hafifçe masaj yaparak kendini toparla.
4.SINAVI SÜRE DOLMADAN TERK ETMEYİN
Eğitimci Sibel Durak, öğrencilere sınav süresini son dakikaya kadar kullanmalarını tavsiye ediyor. Bu süre zarfında tüm soruları kontrol etmenin, detaya girmenin başta doğru yapılan bir soruda yanlışa gitmeyeneden olabileceğini anlatan Durak, kalan sürenin optik form kontrolü yaparak değerlendirilebileceğini söylüyor. TYT’den çıktıktan sonra AYT’ye kadarki 24 saatlik sürede zihinsel olarak AYT’ye hazırlanmanın önemine de dikkat çeken Durak, şöyle devam ediyor: “500 tam puanın oluşumundaki katkı açısından baktığımızda TYT %40, AYT ise %60 etkili. TYT iyi geçmediyse, AYT ile telafi edebileceğinizi hatırlayın. TYT iyi geçtiyse, YKS puanlarınızı riske atmamak için AYT’ye de aynı motivasyonla girerek avantajınızı kaybetmeyin.”
5.BAZEN İÇTEN BİR SARILMA KONUŞMAKTAN DAHA ÇOK İŞE YARAR
Sınav hazırlığı sadece çocuğun yaşadığı bir süreç değil, ailenin tüm bireylerine etkileyen ve beraberce yaşanan bir süreç. Durak, ebeveynlere çocuklarının sınava hazırlık sürecindeki tavırları ile ilgili eleştirileri varsa bunu sınav sonrasına ertelemelerini öneriyor. Heyecan duymanın normal olduğunu belirten Durak, “Emeklerinin karşılığını alacağına inanıyorum” gibi sınavla ilgili olumlu konuşmaların çocuğun özgüveni arttırıp kaygıyı azaltacağının altını çiziyor. Durak, sınav günü için ise ebeveynlere şu tavsiyelerde bulunuyor: “Sınav günü çocuğunuzu uğurlarken ya da vedalaşırken süreci fazla uzatmayın. “Elinden gelenin en iyisini yapacağını biliyorum” gibi cümlelerle ona güvendiğinizi belli edin. Motive etmek amacıyla daha fazlasını söylemeye çalıştığımızda çocuğunuzun heyecanı artabilir. Çoğu zaman içten bir şekilde sarılmak çok daha fazla işe yarayabilir. Sınav çıkışında ise “Nasıl geçti?” sorusu yerine “Nasıl hissediyorsun?” diye sormanız daha uygun olur. Sınav nasıl geçmiş olursa olsun olumsuz eleştiri yapmamaya özen gösterin. İyi geçmemiş bir sınav için yapılacak konuşmayı kesinlikle erteleyin.”
6. GEÇMİŞ YILLARIN SORULARINI ÇÖZÜN
Geçmiş yılların Üniversite sorularını çözmeye başlamalısınız. Soruları çözerken son yılda yapılan YKS’den, geçmiş yıllara doğru gidin.
7. ZAMANA ÖNEM VERİN
Deneme sınavı uygulamalarında mutlaka zamana özen göstermelisiniz. Mümkünse soruları çözmeye gerçek YKS’nin uygulanacağı saat olan 10.15’de başlayıp gerçek Sınav süresinde masadan kalkmaya çalışın.
8. TEKRAR YAPIN
Konu eksikliklerinin tamamlanması sınav başarısı için çok önem taşıyor. Son haftaya kadar yeni konu da öğrenilmeye devam edilebilir. Ancak son hafta sadece tekrar yapılmalı, deneme sınavı çözülmeli.
9. DERSİN ÖZELLİĞİNE GÖRE ÇALIŞIN
Genel tekrar yapılırken dersin özelliğine göre yöntem izlenmeli. Örneğin biyoloji tekrarı için mutlaka defterden ve kitaptan okuma yapmak gerekirken, Mat-1 dersi için soru çözmek yeterli olabilir. Günde kaç soru çözüleceği tamamen sizinle ilgili bir durum. Bir aday günde 400 soru çözerken başka bir aday 100 soru ile yetinebilir.
10. RİSKLİ SPORLARDAN UZAK DURUN
Sınava az bir zaman kaldığı için sakatlanma riski olan sporlardan uzak durmak gerekiyor. Örneğin futbol ya da basketbol oynamak riskli olabilir.
11. BESLENME VE UYKU DÜZENİNE DİKKAT
Sağlığınıza, özellikle beslenme ve uykunuza özen göstermelisiniz. Düzenli beslenmenin ve uyku düzeninin ayarlanmış olması fiziksel olarak kendinizi daha zinde hissetmenizi sağlayacak, kaygınızı azaltacak, sınav günü de dikkat düzeyinizin yüksek olmasına yardımcı olacaktır.
12. ÖLÜM KALIM MESELESİ YAPMAYIN
Sınavı ölüm kalım meselesi veya ciddi bir varoluş sorunu olarak görmeyin. Olası bir başarısızlığı telafi edebilirsiniz. Ayrıca ‘Ben bunu yapamam, sınavlarda hiçbir zaman başarılı olamadım’ gibi düşünceleri de bir kenara bırakın.
13. KAYGINIZI AZALTABİLİRSİNİZ
Sınav yaklaştıkça artan kaygıyı doğru kontrol etmek gerekiyor. ‘Bu sınava çok iyi hazırlandım, yapabileceğimin en iyisini yaptım’ gibi cümleler kaygınızı azaltacaktır.
14. SINAVA GİRECEĞİNİZ YERİ GÖRÜN
Sınava gireceğiniz okulu önceden görmek, kendinizi iyi hissetmeniz açısından önemlidir.
15. TARTIŞMALARDAN UZAK DURUN
Yakın çevrenizle moral bozucu tartışmalardan uzak durun. Kendinizi iyi hissedeceğiniz ortamları tercih edin.